Rynki poruszają się jak i w górę, tak i w dół. Co jednak dokładnie stoi za tymi ruchami? Czy są to ludzie i ich emocje? Wypowiedzi przedstawicieli firm? Publikacje wyników za ostatni kwartał? Dane o bezrobociu czy decyzje premiera? Wszystko po trochu.
Teorie z podręcznika
Podręczniki ekonomiczne definiują rynek jako miejsce, gdzie popyt spotyka się z podażą. Innymi słowy rynek jest miejscem, w którym jedna strona coś sprzedaje, a druga coś kupuje. Wtedy cena ustalana jest w oparciu o podstawową zasadę ekonomiczną – kiedy podaż jest wyższa niż popyt, cena spada, a gdy popyt jest wyższy niż podaż, cena rośnie.
Ten teoretyczny koncept zakłada jednak istnienie doskonałej konkurencji i w pełni racjonalnego rynku, a przynajmniej pierwsze z tych założeń pozostaje jedynie myśleniem życzeniowym. O racjonaliści rynku napisano już wiele, i nawet jeśli jest on racjonalny, to przeciwko temu świadczą chociażby inwestorzy (nieliczni), którzy długoterminowo pokonali różne indeksy. Akademicy jednak zgadzają się w większości, że rynek jest raczej racjonalny. Sławny ekonomista Eugene Fama wyjaśnił efektywność rynków już w roku 1970.
Doskonale racjonalny rynek zawiera w sobie wszystkie dostępne informacje, które wpływają na kształtowanie się, na przykład cen akcji. Na początku należy jednak zrozumieć, jak formowana jest cena akcji. Cena każdej akcji oparta jest na tak zwanym modelu DCF, czyli po prostu modelu przyszłych przepływów pieniężnych. Jakiekolwiek informacje, które ten przepływ zaburzają lub wspierają, mają potencjał wpłynąć na ukształtowanie się ceny akcji.
Główne informacje kształtujące ceny
W praktyce można wyróżnić 4 główne typy informacji i wydarzeń kształtujących ceny. Do tych głównych czynników można zaliczyć: rząd (i banki centralne), transakcje międzynarodowe, spekulacje i oczekiwania, podaż i popyt.
Rząd trzyma w rękach wodze nad gospodarką dzięki swej polityce fiskalnej (podatki, wpływy i wydatki rządowe), a jego kroki i działania są bardzo ważne, tak więc nawet zwykłe wypowiedzi członków rządu mogą kształtować ceny na rynku. Czynnik rządowy obejmuje również działanie banku centralnego, który według polskiej konstytucji ma być niezawisły, ale już w USA na przykład, ich bank centralny jest „niezależny, ale tylko w ramach rządu”. Banki centralne mogą spowalniać lub nadawać szybsze tempo gospodarce dzięki polityce monetarnej (regulacja liczby pieniędzy w obiegu, stopy procentowe), a działania banku centralnego są jednym z głównych czynników kształtujących ceny.
Transakcje międzynarodowe, czyli przepływ pieniędzy między krajami wpływają na siłę lokalnych walut i krajowych gospodarek. Państwa, w których dominuje eksport nad importem, zazwyczaj mają większą liczbę środków, które mogą ponownie zainwestować w gospodarkę, co daje im silne narzędzie do stymulacji własnego rynku.
Spekulacje i oczekiwania są podstawą każdego rynku finansowego. Wszystkie strony – konsumenci, inwestorzy, politycy, firmy i tak dalej, mogą mieć różne spojrzenie na to jak gospodarka będzie się rozwijać, co determinuje ich zachowania. Oczekiwania (i wynikające z nich spekulacje) dotyczące przyszłości kształtują więc zarówno obecne jak i przyszłe trendy na rynkach. Jest wiele instrumentów analizujących nastroje rynkowe, pracuje z nimi również NBP przygotowując raporty dotyczące polityki pieniężnej.
Na koniec, na rynki mogą wpływać także pojedyncze osoby, na przykład takie które cieszą się dużym autorytetem społecznym. W przeszłości już nieraz tak się stało, że najbogatszy człowiek na planecie, swoimi tweetami wpłynął nie tylko na ryneki kryptowalut, ale także na akcje spółek takich jak Tesla lub Twitter.
Wszystko razem
Ceny aktywów nie są więc kształtowane wyłącznie przez jeden czynnik, ale poprzez ich kombinacje. Na rynek wpływ wywierają wszystkie te czynniki, zarówno w kontekście krótkoterminowym, jak i długoterminowym. Ważne jest także, by uświadomić sobie, że wszystkie te czynniki są bardzo blisko powiązane i wpływają na siebie nawzajem. Na przykład zapowiedź premiera danego kraju o podwyższeniu podatków, będzie miała negatywny wpływ na zyski firm, co obniży oczekiwania inwestorów odnośnie wysokości przyszłych wyników finansowych.
Wszystkie te czynniki wpływają na przyszły przepływ pieniądza spółek. Kiedy z jakichś powodów obniżymy ten przepływ, obniży się także cena ich akcji.
—————————————————————–
Na co zwrócić uwagę po przeczytaniu tego artykułu?
– Artykuł nie jest rekomendacją inwestycyjną.
– Historyczne wyniki inwestycji nigdy nie są gwarancją przyszłych zwrotów.
– Inwestycje na rynkach kapitałowych są zawsze ryzykowne.
– Portu nie gwarantuje osiągnięcia zysków z inwestycji na rynkach kapitałowych.
– Nie jesteś pewien, jaki profil ryzyka jest dla Ciebie odpowiedni lub czy np. inwestowanie tematyczne jest dla Ciebie? Wypełnij naszą ankietę inwestycyjną, by to sprawdzić
