Wczesna i szczęśliwa emerytura jest marzeniem wielu ludzi, ale tylko nieliczni tak naprawdę przygotowują się do niej przez całe życie. Być może dlatego, że takie przygotowania przypominają maraton, który trwa przez większość życia. Nie możesz spodziewać się nagłego zastrzyku gotówki na starość – jak przy wygranej na loterii. To może się mało komu poszczęścić. Recepta na spokojną emeryturę jest jednak prozaiczna i sprowadza się do prostych kwestii, zaczyna się od regularnego oszczędzania, a praktycznie każdy może odkładać pieniądze systematycznie. Wystarczy kierować się jedną magiczną formułą i zrozumieć, że sekret wolności finansowej leży w prostocie i skromności, okraszonej niemałą dawką cierpliwości.
Jeśli ta magiczna formuła wydaje Ci się mało konkretna, możemy ją sobie wyjaśnić opisując podstawowe zasady. Przedstawmy sobie jak działa w tym kontekście odejmowanie i procent składany.
Odejmowanie ukazuje nam, że nasze oszczędności stanowią różnicę pomiędzy naszymi przychodami i wydatkami. Im więcej oszczędzimy, tym szybciej osiągniemy wolność finansową. Jest to oczywiście duże uproszczenie. Osobom żyjącym „ponad stan”, nawet wysokie przychody nie pomogą w tym, by osiągnąć prawdziwą niezależność finansową.
Sprawowanie kontroli nad własnymi wydatkami przynosi przede wszystkim dwie korzyści. Po pierwsze, obniżenie wydatków pozwoli nam podwyższyć kwotę, którą będziemy mogli odkładać, tym samym przybliżając nas do naszej wolności finansowej. Po drugie, obniżenie naszych ogólnych wydatków, zmniejszy także ogólną sumę, której będziemy potrzebować na przeżycie nie posiadając dochodów podczas emerytury. Inaczej mówiąc, jeśli zmniejszymy wydatki, nie tylko będziemy oszczędzać szybciej, ale także zmniejszy się kwota, której będziemy potrzebować, by szczęśliwie korzystać z emerytury.
Weźmy przykład – mężczyzna i kobieta, 25 letni, obydwoje z rocznym dochodem 100 000 złotych. Mężczyzna odkłada 10% swoich przychodów, a kobieta 25%. Ich oszczędności zyskują na wartości średnio 6% rocznie. Nikogo nie zdziwi fakt, że kobieta zaoszczędzi znacznie wyższą sumę dużo szybciej. Aczkolwiek należy jeszcze wziąć pod uwagę inną zmienną – standard życia. Ze względu na to, że wspomniany mężczyzna ma wyższe wydatki, docelowa kwota, która pozwoli mu utrzymać ten sam standard życia na emeryturze, będzie wymagała znacznie wyższego salda.
Pokazuje to jak wielkie znaczenie ma skromność w kontekście czasowego horyzontu potrzebnego do osiągnięcia wystarczającej rezerwy finansowej. Oczywiście, to nie wszystko, zaoszczędzone pieniądze trzeba także mądrze zainwestować z uwzględnieniem ich aprecjacji, a także ochrony przed inflacją. W ten sposób dochodzimy do drugiej podstawowej zasady – procenta składanego. Dla przykładu, wyobraźmy sobie, że inwestujemy do portfela o stabilnej stopie zwrotu 10% rocznie, co oczywiście, ze względu na wahania rynków jest tylko przykładem. Wówczas, jeśli zainwestujesz 1000 złotych mając 25 lat, w wieku 65 lat ten tysiąc zamieni się w około 29 500 złotych. Co by się jednak stało, gdybyśmy mając 25 lat zainwestowali odrobinę więcej, powiedzmy 2000 złotych? Wtedy, mając 65 lat, 2000 zamieniłoby się w 59 100 złotych. To jest już zdecydowana różnica.
Oczywiście, wysokość inwestycji to niezupełnie wszystko. Co w przypadku, w którym po prostu nie możemy zaoszczędzić więcej? Dlatego kolejnym ważnym czynnikiem jest właśnie czas, na który kwota zostaje zainwestowana. Jeśli obniżylibyśmy roczny zwrot o 1%, wtedy obniży to wysokość stopy zwrotu o 31%. W momencie, w którym zaczęlibyśmy oszczędzać już w wieku 21 lat w miejsce 25, ostateczny zwrot za 25 lat wyniósłby aż o 46% więcej. Widać więc, że im wcześniej zaczniemy inwestować odkładane pieniądze, tym wcześniej osiągniemy cel inwestycyjny dzięki odsetkom składanym.
Ile potrzebujesz oszczędzić pieniędzy na beztroską emeryturę?
Odpowiedź na to pytanie można odnaleźć w wynikach słynnego badania Uniwersytetu Trinity, w którym sprawdzano jak wielką część portfela (składającego się pół na pół z amerykańskich akcji i obligacji) może inwestor rocznie wypłacać, tak by mógł spokojnie żyć ze swych oszczędności długoterminowo. W ten sposób powstała reguła 4%, według której na emeryturę powinniśmy oszczędzić sumę, wobec której nasze roczne wydatki będą wynosić tylko 4%.
Oznacza to, że jeśli miesięcznie planujemy wydać na przykład 4000 złotych, rocznie będzie to 48 000 złotych, wówczas nasze oszczędności emerytalne powinny wynosić około 1 200 000 złotych. Jak możemy dojść do takiej kwoty i jaka była metodologia tego badania?
Reguła 4% działa w oparciu o trzy podstawowe wartości:
- 7% wzrost inwestycji (w zależności od składu portfela i charakteru inwestycji – na przykład amerykański index S&P500 rósł w ostatnich 60 latach średnio 8% rocznie)
- 3% inflacja (reguła działa dla inflacji o wysokości 3%)
- 4% wypłacana kwota (wzrost inwestycji – inflacja = kwota, którą możesz wybrać każdego roku przy zachowaniu wartości oszczędzonych pieniędzy)
Powyższe wartości możemy transformować tak, aby odpowiadały lepiej obecnej sytuacji, naszym planom lub charakterowi naszej inwestycji. Reguła ta ukazuje jedynie ogólny sens, dzięki któremu możemy starannie obliczyć sumę, którą chcielibyśmy dysponować rocznie podczas korzystania z emerytury.
Jak obliczyć kwotę, która zapewni Ci komfortową emeryturę?
To możemy sobie uświadomić na przykładzie Waldka. Podczas emerytury chciałby on wydawać miesięcznie około 3 500 złotych, czyli 42 000 złotych rocznie. Te 42 000 złotych powinno stanowić około 4% jego emerytalnych oszczędności. Całkowitą sumę potrzebnych oszczędności otrzymamy dzieląc roczne wydatki przez te 4% (procenty zamieniamy na liczby dziesiętne dzieląc przez 100) Otrzymujemy 42 000 / 0,04 = 1 050 000. Waldek musiałby w takim razie na poczet swojej emerytury oszczędzić około 1 050 000 złotych w oparciu o obecne ceny. Wydaje Ci się, że jest to cel ciężki do osiągnięcia?
Jeśli Waldek planowałby odejść na emeryturę za 25 lat, by osiągnąć cel o wysokości 1 050 000 złotych, przy pomocy naszego portfela o profilu ryzyka numer 10, powinien miesięcznie inwestować sumę około 970 złotych. Co ciekawe, gdyby Waldek zaczął inwestowanie już 5 lat wcześniej, do osiągnięcia celu, wystarczyłyby miesięczne wpłaty w wysokości 600 złotych. Innymi słowy inwestując 600 złotych miesięcznie przez 30 lat do naszego portfela o profilu ryzyka 10, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że oszczędzony kapitał wypracuje na siebie ponad milion złotych. Z czego wartość czystego wkładu wyniosłaby jedynie 216 000 złotych. Owszem jest to tylko przykład, pozwalający rozeznać się jak działają omawiane przez nas mechanizmy. Przykład, który jednak bardzo dobrze pokazuje jak dużą rolę przy inwestowaniu odgrywa czas. Ile powinieneś odkładać, by osiągnąć swój cel inwestycyjny w prosty sposób możesz sprawdzić orientacyjnie tutaj.
Ważne jest, by mieć kontrolę nad swoimi wydatkami, nie trwonić pieniędzy na rzeczy, których tak naprawdę nie potrzebujemy, zacząć inwestować odpowiednio wcześnie (czyli już jak doradza Warren Buffett) i zaopatrzyć się w dużą dawkę cierpliwości. Osiągnięcie wolności finansowej jest długoterminowym procesem, który trzeba przejść trzymając się swojej strategii.
—————————————————————–
Na co zwrócić uwagę po przeczytaniu artykułu?
– Niniejszy artykuł nie jest rekomendacją inwestycyjną.
– Historyczne wyniki inwestycji nigdy nie są gwarancją przyszłych zysków.
– Inwestycje na rynkach kapitałowych są zawsze ryzykowne.
– Portu nie gwarantuje osiągnięcia zysków z inwestycji.
– Nie jesteś pewien, jaki profil ryzyka jest dla Ciebie odpowiedni? Wypełnij naszą ankietę inwestycyjną, by to sprawdzić.
