Dywersyfikacja – termin, o którym słyszałeś już pewnie nie raz. Jest to technika, która dzięki rozłożeniu środków do różnych klas aktywów sprawi, że obniżamy ryzyko inwestycji. Dzięki odpowiedniej dywersyfikacji można optymalizować wysokość spodziewanych zysków, jednocześnie zmniejszając poziom ryzyka. Dlaczego tak to działa?
Najpierw przypomnijmy sobie, że ryzyko odzwierciadla to na jaki zakres wahań wartości cen inwestycja jest wystawiona. Mówiąc inaczej, odzwierciedla to jak bardzo jest prawdopodobne, że rzeczywisty zwrot będzie różnił się od oczekiwanego. Te wahania w świecie inwestycji określa się pojęciem „zmienność”, a matematycznie oblicza się ją za pomocą tak zwanego odchylenia standardowego stóp zwrotu.
Informacje o poziomie ryzyka instrumentów
Przeglądając każdy instrument inwestycyjny na Portu można znaleźć informacje o jego poziomie ryzyka (zmienności). Używamy do tego prostej pięciostopniowej skali – od ryzyka na niskim poziomie do wysokiego. Wysoka zmienność oznacza, że wartość instrumentu (cena) może się dramatycznie zmienić w krótkim czasie w każdą ze stron. Niska zmienność oznacza zaś, że wartość ceny instrumentu jest mniej więcej stabilna. Portu oblicza zmienność za pomocą rocznego dziennego odchylenia standardowego stóp zwrotu. Do obliczeń wykorzystujemy dane historyczne z ostatnich 5 lat (ewentualnie całą historię instrumentu). Odchylenie standardowe jest następnie obliczane w procentach i zgodnie z poniższą tabelą Portu klasyfikuje instrumenty do odpowiednich grup ryzyka:
• < 5% – niskie ryzyko
• • 5 – 10% – ryzyko niskie do średniego
• • • 10 – 15 % – ryzyko średnie
• • • • 15 – 20% – ryzyko średnie do wysokiego
• • • • • > 20 % – ryzyko wysokie
Dla porównania, zmienność amerykańskiego indeksu S&P 500 jest średnia (12,8%).
Portu prezentuje również informacje o ryzyku dla strategii złożonych z kilku instrumentów. Efekt dywersyfikacji wpływa pozytywnie na poziom ryzyka strategii, zmniejszając jej ogólną zmienność. Badania pokazują bowiem, że portfele inwestycyjne i strategie zawierające wiele instrumentów charakteryzują się znacznie niższym poziomem ryzyka w porównaniu z pojedynczym instrumentem lub akcją. Trafnie ilustruje to poniższy rysunek, który pokazuje, że wraz z dodaniem do portfela większej liczby instrumentów (np. akcji) jego ogólna zmienność maleje (ale w wolniejszym tempie). W istocie część ryzyka (niesystematycznego) można zdywersyfikować.
Powodem jest to, że ceny poszczególnych instrumentów reagują w inny sposób – nie są idealnie skorelowane. Korelacja mówi nam, jak ceny poszczególnych instrumentów zależą od siebie; czy poruszają się identycznie (korelacja wynosi +1), czy zupełnie odwrotnie (korelacja bliska -1). Choć korelacja nie ma istotnego wpływu na oczekiwaną stopę zwrotu portfela, to jego zmienność (poziom ryzyka) jest silnie uzależniona od korelacji znajdujących się w nim instrumentów. Im niższa korelacja instrumentów w portfelu, tym niższa jego zmienność.
Dywersyfikacja w celu obniżenia ryzyka
Możemy to zilustrować na przykładzie portfela złożonego z dwóch akcji – na przykład Intela i Coca Coli – dla każdej z nich zakładamy fikcyjną zmienność i oczekiwaną stopę zwrotu. Przykładowo, gdybyśmy zainwestowali 60% naszych środków w Coca Colę, a resztę w Intela, oczekiwana stopa zwrotu wyniosłaby około 14% (średnia ważona oczekiwanych stóp zwrotu, patrz rysunek poniżej). Jednakże zmienność naszego portfela – lub to, jak będzie się wahać jego ogólna wartość – zależałaby od korelacji naszych dwóch wybranych akcji. Jeżeli akcje poruszałyby się identycznie (byłyby doskonale skorelowane dodatnio), możemy wywnioskować, łącząc bezpośrednio te dwie akcje, że zmienność portfela wynosiłaby około 36% – dość wysoko. Jednak w miarę zmniejszania się korelacji, jak widzimy na rysunku, ogólna zmienność maleje w wyniku dywersyfikacji, a powiązanie akcji wygina się w lewo. W skrajnym przypadku, gdyby dwie akcje były idealnie ujemnie skorelowane, można by teoretycznie osiągnąć portfel, który nie niesie ze sobą żadnego ryzyka.
Portfel inwestycyjny zachowuje się podobnie przy dodawaniu kolejnych akcji i instrumentów. Z każdym dodatkowym instrumentem w portfelu, który ma niską korelację z pozostałymi, możemy zmniejszyć ogólne ryzyko. Zobrazujmy to na przykładzie trzeciej akcji w naszym portfelu – Bore. Sama w sobie jest instrumentem o stosunkowo dużej zmienności i niskiej oczekiwanej stopie zwrotu. Mało który inwestor umieściłby w swoim portfelu właśnie tę akcję. Jednakże, ponieważ jest ona ujemnie skorelowana z pozostałymi, oferuje interesującą możliwość dywersyfikacji, a jej włączenie do portfela niekoniecznie zmniejsza oczekiwany zwrot całkowity. Ilustruje to poniższy rysunek, gdzie widzimy, że inwestując jednocześnie w akcje Bore oraz portfel złożony pół na pół z Intela i Coca Coli, możemy dojść do jeszcze niższej zmienności przy zachowaniu oczekiwanych stóp zwrotu (ciemnoniebieska krzywa na poniższym rysunku)
Łącząc dużą liczbę nieskorelowanych instrumentów, osiągamy tzw. efektywną granicę portfeli, czyli taką kombinację dostępnych instrumentów, która pozwala osiągnąć daną oczekiwaną stopę zwrotu przy możliwie najniższym ryzyku (zmienności). Efektywna granica portfeli jest zresztą podstawą całej teorii kompozycji portfeli inwestycyjnych, opisanej przez Harry’ego Markowitza. Za swój wkład w teorię inwestycji otrzymał on w 1990 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii.
W jaki sposób dywersyfikować w Portu?
Określenie ryzykowności portfela bogatego w instrumenty może być trudne ze względu na związane z tym obliczenia matematyczne. Dlatego Portu oblicza to za Ciebie i po prostu wyświetla całkowite ryzyko dla każdej strategii inwestycyjnej, którą wybierzesz lub ustawisz samodzielnie. Oczywiście Portu uwzględnia w swoich obliczeniach efekt dywersyfikacji i wykorzystuje macierz korelacji do określenia relacji każdej pary oferowanych instrumentów. Możesz ją zobaczyć na poniższym obrazku. Jeśli połączysz wybrany przez siebie instrument na lewej osi z innym instrumentem na osi ukośnej, możesz zobaczyć, czy są one ze sobą dodatnio (niebieski) czy ujemnie (czerwony) skorelowane.
Dlatego komponując swoją strategię, pamiętaj o dobrej dywersyfikacji – łącz instrumenty nieskorelowane. Jak widać na rysunku, np. obligacje i towary są z reguły tylko słabo lub nawet ujemnie skorelowane z akcjami, co daje dobrą możliwość dywersyfikacji ogólnego ryzyka.
Inwestując w instrumenty typu ETF, dywersyfikujesz swoją inwestycję pomiędzy dziesiątki, setki, a nawet tysiące akcji i obligacji. Jeśli jednak w swoim portfelu uwzględnisz różne klasy aktywów i instrumenty, które nie są skorelowane, możesz osiągnąć jeszcze większą dywersyfikację.
Źródło wykresów: Berk, DeMarzo (2014). Corporate Finance; Dane: Bloomberg, Obliczenia: Portu
Strategie Portu – inwestuj w to, w co wierzysz najbardziej
Strategie Portu są alternatywą dla naszych Portfeli na miarę. Są one odpowiednie dla inwestorów, którzy mają wystarczającą wiedzę i doświadczenie oraz chcą inwestować długoterminowo na własnych warunkach, ale ze wszystkimi korzyściami, jakie przynosi Portu:
- niskie koszty bez ukrytych opłat
- dywersyfikacja dzięki frakcjom od 100 złotych
- rebalancing przy każdej wpłacie lub reinwestycji dywidendy
- pełna elastyczność bez opłat za wejście i wyjście oraz bez okresu zobowiązania
- wymiana walut bez marży
- i ogólnie realizacja transakcji na najlepszych warunkach na rynku
Dla początkujących lub inwestorów, którzy nie chcą się o nic martwić, zalecamy rozpoczęcie od Portfeli na miarę – ponieważ inwestycja jest całkowicie pod opieką Portu.
Tak czy inaczej, niezależnie od tego, czy zaczynasz od standardowego Portfela Portu, czy Strategii Portu, możesz później dodać kolejne portfele i strategie i łączyć je na różne sposoby. W sumie możesz mieć do 10 portfeli Portu o różnych profilach inwestycyjnych, celach i horyzontach czasowych oraz nieograniczoną liczbę własnych strategii Portu.
—————————————————————–
Na co zwrócić uwagę po przeczytaniu tego artykułu?
– Artykuł nie jest rekomendacją inwestycyjną, a Portu nie świadczy usługi doradztwa inwestycyjnego.
– Historyczne wyniki inwestycji nigdy nie są gwarancją przyszłych zysków.
– Inwestycje na rynkach kapitałowych są zawsze ryzykowne.
– Portu nie gwarantuje osiągnięcia zysków z inwestycji.
– Nie jesteś pewien, jaki profil ryzyka jest dla Ciebie odpowiedni lub czy np. inwestowanie tematyczne jest dla Ciebie? Wypełnij naszą ankietę inwestycyjną, by to sprawdzić.
– Niniejszy artykuł jest materiałem marketingowym.
